بيمه تمام خطر پيمانكاران
بيمه تمام خطر پيمانكاران اصولاً براي يك پروژه احداث كه اجراي آن بموجب قراردادي بين كارفرما و پيمانكار منعقد شده است صادر مي‌شود و آن را از زمان شروع كار تا پايان تحت پوشش قرار مي‌دهد. بیمه‌نامه تمام خطر پیمانکاران را می‌توان برای کلیه پروژه های راه‌سازی و ساختمانی بررسی و صادر نمود. لذا موضوعات مورد بیمه تمام خطر پیمانکاران بسیار متنوع می‌باشد که به عنوان نمونه می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
- انواع ساختمان با کاربریهای مختلف مثل مسکونی، اداری، تجاری، پزشکی، آموزشی و ورزشی
- ساختمان کارخانجات و سیلوها که ممکن است بخش عمده‌ای از عملیات مربوط به نصب تجهیزات و ماشین آلات نیز باشد.
- ساختمان راه، خطوط و ایستگاههای راه آهن و باند و ترمینال فرودگاه‌ها
- انواع موج شکن‌ها و آب‌شکن در داخل دریا
- پلها، سدها، تونلها، سیستم های آبیاری و زهکشی و خطوط انتقال آب (با لوله های سیمانی) کانالها، بندرگاه‌ها
موارد تحت پوشش بیمه تمام خطر پیمانکاران
1-کارهای موضوع پیمان
2- نصب ماشين آلات یا تجهیزات
3- لوازم و تجهيزات ساختماني
4- ماشين‌آلات ساختماني
5- هزينه‌هاي مربوط به برداشت ضايعات
6- اموال مجاور
7- مسئوليت مدني در صورت تمایل در بخش دو بیمه نامه
وسایر موارد
حدود پوشش بیمه‌ای ارائه شده توسط بیمه تمام خطر پیمانکاران یک پوشش تمام خطر می‌باشد و لذا هر خطری که به نحوی مشخص استثناء نشده باشد تحت پوشش قرار می‌گیرد.
به عبارتی بیمه تمام خطر پیمانکاران تقریباً هرگونه زیان یا خسارت فیزیکی ناگهانی و غیرقابل پیش بینی را که در طول مدت بیمه و در محل اجرای پروژه به اموال بیمه شده وارد آید را جبران خواهد نمود.
عموماً بیمه‌گر از بین رفتن یا خسارت ناشی از علل زیر را جبران می‌نماید:
- آتش سوزی، صاعقه، انفجار، سقوط هواپیما، کاربرد آب یا اقداماتی که به منظور اطفاء حریق انجام می‌گیرد.
- سیل، طغیان آب، نشست زمین، لغزش زمین و صخره ها
- دزدی ساده، سرقت با شکستن حرز
- اجرای ناصحیح کار، عدم مهارت، سهل انگاری، اعمال توام با سوءنیت ، اشتباهات فردی
- علاوه بر موارد مذکور، بیمه تمام خطر پیمانکاران از بین رفتن یا خسارت وارد به مصالح ساختمانی، ماشین‌آلات ساختمانی و لوازم و تجهیزات ساختمانی در حین حمل و نقل در محدوده اجرای پروژه، انبار داری در خلال دوره و یا در هنگام پیاده یا سوار نمودن ماشین‌آلات را تحت پوشش قرار می‌دهد
بيمه تمام خطر نصب
هدف اصلی بیمه تمام خطر نصب، ارائه تأمین جامع و کافی در مقابل تمام خطرات مربوط به نصب ماشین‌آلات و تجهیزات و همچنین نصب هرگونه سازه با اسکلت فلزی می‌باشد. موضوع بيمه‌نامه تمام خطر نصب، پروژه‌هاي در حال اجراء مي‌باشد. بیمه نامه تمام خطر نصب پروژه‌هایی را در بر می‌گیرد که با قطعات و تجهيزات و ماشين‌آلاتي شكل مي‌گيرد كه در كارخانه‌ها و واحدهاي توليدي ديگر ساخته شده و در محل اجراي طرح نصب مي‌گردد. مدت این بيمه بسته به نوع پروژه متفاوت بوده و ممكن است چند ماه يا چندين سال بطول انجامد و ضمناً در اين بيمه، سرمايه درگير با ريسك تابعي از مدت بيمه مي‌باشد.
خطرات تحت پوشش
از جمله خطرات تحت پوشش مي‌توان به این موارد اشاره کرد:
1.- خطرات طبیعی مثل سیل، زلزله، طوفان، نزولات جوی
2.- آتش سوزی، انفجار، برخورد جسم خارجی، ریزش و رانش زمین
3.- دزدی، خسارت ناشی از بکار بردن مصالح معیوب و اجرای ناصحیح کار به بخشهای اجراء شده دیگر که بطور صحیح اتمام
گردیده و غیره
تعیین حق بیمه تمام خطر نصب
براي تعيين نرخ حق بيمه انواع پروژه‌هاي معمولي نصب، شركت‌هاي بزرگ اتكايي جداولي به عنوان جداول راهنماي نرخ تهيه نموده‌اند كه در بيشتر موارد يعني مواردي كه بتوان خطرات مشمول بيمه را خطراتي عادي تلقي نمود، قابل استفاده است. با اين همه تعيين نرخ‌هاي ثابت براي تمام پروژه‌هاي نصب امري غيرممكن مي‌باشد و اصولاً نرخ هر ريسكي بخصوص پروژه‌هاي بزرگ، مي‌بايد براساس ويژگي‌هاي خاص آن ريسك ارائه شود.
براي تعيين و ارائه نرخ حق بيمه تمام خطر نصب متناسب با خطر مورد نظر، بيمه‌گر نياز به اطلاعات عديده‌اي خواهد داشت، از قبيل:
-مشخصات فني پروژه مربوطه
-ارزش قرارداد
-قيمت اشياء مورد نصب
-نقشه پروژه (در برگيرنده مسئولیت مدني در قبال اشخاص ثالث)
-اطلاعات زمين‌شناسي، آب‌شناسي و هواشناسي مربوط به محل نصب
-جدول زمان بندي شده تهيه و نصب اشياء مورد بيمه
-جزئيات مربوط به امكانات پيش انبارداري
-خدمات و امكانات حفاظتي
-وسایل و تجهیزات اطفاء حریق
-اطلاعاتی در مورد تجربه شرکت مجری عملیات نصب در اجرای پروژه های مشابه
در رابطه با تعیین نرخ حق بیمه مربوط به ماشین‌آلات و تجهیزات نصب، می‌باید به این نکته توجه کرد که این ماشین آلات غالباً در شرایط سخت و تحت فشارهای شدید مورد استفاده قرار می‌گیرند و بطور منظم نیز سرویس نمی‌شوند.
بیمه شکست ماشین‌آلات
هدف بيمه شکست ماشین الات حمايت از بيمه‌گذار در برابر خسارات مالي ناشي از وقوع حادثه ناگهاني و غيرقابل پيش بيني مي‌باشد. در صورت عدم وجود بيمه‌نامه شکست ماشین الات، صاحبان ماشين‌آلات مي‌بايد همواره مبالغي را به صورت نقد و به عنوان ذخيره براي جبران خسارات احتمالي نگهداري نمايند، اين عمل نه تنها بخشي از سرمايه آنها را به صورت راكد و غيرقابل استفاده در امر سرمايه گذاري در مي‌آورد، بلكه چنانچه خسارتي به وقوع بپيوندد كه هزينه هاي لازم به منظور جبران آن بيش از ذخاير خسارتي نگهداري شده باشد، مي‌بايست بخشي از درآمدهاي جاري موسسه را نيز به اين امر اختصاص داد و در چنين حالتي موسسه با مشكلات مالي مواجه خواهد شد (به خصوص در سال هاي اوليه فعاليت موسسه كه ميزان ذخاير بسيار ناچيز است ) بنابراین بیمه نامه شکست ماشین‌آلات بهترین راه حل جبران خسارات احتمالی بدون ذخیره کردن بخشی از سرمایه بیمه گذار می‌باشد.
بيمه ماشين‌آلات براي تمامی موسساتي كه اين قبيل ماشين‌آلات را مورد استفاده قرار مي‌دهند، حائز اهميت مي‌باشد. یعنی بيمه‌نامه شکست ماشین آلات نه تنها براي موسسات بزرگ صنعتي كه متشكل از واحدهاي بزرگ يا ماشين‌آلات تمام اتوماتيك مي‌باشند، بلكه مهمتر از آن براي كليه موسسات صنعتي متوسط و كوچك نيز كه بروز نقصي در ماشين‌آلات توليدي آنها ممكن است عواقب سوء مالي و اقتصادي بسيار شديدي را براي موسسه به بار آورد، داراي اهميت مي‌باشد. همچنین آن دسته از موسسات مالي كه اعتبار لازم جهت خرید ماشین‌آلات و دستگاه ها را تأمین می نمایند نیز علاقمندند که این قبیل ماشین‌آلات و دستگاهها از تأمین جامع و کامل برخوردار باشند.
موارد تحت پوشش بیمه شکست ماشین آلات
در بیمه نامه شکست ماشین آلات انواع دستگاه ها و تجهیزات مکانیکی، ادوات و ماشین‌آلات را می توان تحت پوشش قرار داد، مثلاً:
1- دستگاههای مولد نیروی برق (بویلرها، توربین ها و ژنراتورها)
2- تأسیسات شبکه های برق رسانی (ترانسفورماتورها، تجهیزات برق فشار قوی و ضعیف)
3- ماشین‌آلات تولیدی و تجهیزات کمکی (ماشین‌های ابزار و ماشین های بافندگی ماشین‌آلات کاغذ سازی، پمپها، کمپرسورها، مخازن، لوله ها، تیوبها و ...)
لازم به ذکر است که عموماً برخی از اقلام که در مقایسه با مجموعه ماشین‌آلات یک کارخانه از عمر مفید کوتاهترین برخوردار می باشند، تحت شمول این بیمه قرار نمی‌گیرند، از جمله:
1- ابزار آلات تعویض شدنی، مانند: انواع قالبها، سیلندرهای مورد استفاده در صنعت چاپ
2- قطعاتی که به دلایل ذاتی یا بواسطه نوع استفاده‌ای که از آنها می‌شود، زیاد در معرض کهنگی و استهلاک قرار می‌گیرند، مانند: لفافهای نسوز، سنگ شکن ها
3- اشیاء شیشه ای، تسمه ها، تایرهای لاستیکی
4- انواع روغنها، سوخت ها، کاتالیزورها ( روغن موجود در ترانسفورماتورها و کلیدهای خودکار برق که علاوه بر خنک کنندگی نیز دارند، تحت شمول بیمه قراردارند)
بيمه ماشين‌آلات پيمانكاري
براي هر پیمانکار، زمان و هزينه‌هاي مربوط از عوامل تعيين كننده و سرنوشت‌ساز در موفقيت يا شكست پروژه ساختماني به حساب مي‌آيند. دستورالعمل‌هاي كارخانه‌هاي توليدكننده و كتابچه‌هاي مخصوص ماشين‌آلات از مواردي است كه پیمانکار را در انتخاب تجهيزات مورد نظر و محاسبه هزينه‌هاي آنها ياری مي‌دهد.
بیمه ماشین آلات پیمانکاری بیشتر برای پروژه های بلند مدت یا پروژه هایی که در محل ساختمان آنها چندین پیمانکار، ماشین‌آلات خود را به کار انداخته‌اند مناسب است. بیمه‌نامه ماشین آلات پیمانکاری پوشش‌های یکسان همه ماشین‌آلات موجود در کارگاه را بدون در نظر گرفتن مالک آنها در بر می‌گیرد و هر یک از آنها به نسبت سهم حق بیمه خود را پرداخت خواهند کرد.
ویژگیهای بیمه ماشین آلات پیمانکاری
- محل خاص (محل احداث ساختمان)
- مدت از قبل تعيين شده بيمه (زمان تكميل ساختمان)
- بیمه ماشین‌آلات ساختمانی یک پوشش تمام خطر است
موارد تحت پوشش بيمه ماشين‌آلات پيمانكاري
کلیه ماشین‌آلات مقاطعه کار با بیمه‌نامه یک ساله پوشش داده می‌شوند. مدت یک بیمه به طور طبیعی 12ماهه است که به خودی خود در پایان هر 12 ماه تمدید می‌شود، مگر این که یکی از طرفین آن را فسخ کند.
هنگامی‌که پیمانکار همزمان در چند جای کوچک کار می‌کند یا ماشین‌آلاتش برای مدتهای زمانی کوتاه به دفعات و در جاهای مختلف به کار گرفته می‌شوند، بیمه‌نامه های یک ساله مناسب ترین نوع بیمه به نظر می‌رسد.
طبق قاعده، بیمه‌گذار همان پیمانکار است و به این دلیل که بیمه‌نامه های یک ساله خسارت ها و ضرر و زیان در یک زمان معین را پوشش می‌دهند. (بدون توجه به این که ماشین‌آلات کی و کجا به کار برده می‌شوند) با پوشش پروژه های خاص از بعضی جهات فرق دارد. دامنه پوشش بیمه‌نامه های یک ساله را می‌توان به موارد زیر توسعه و تعمیم داد:
- ماشین‌آلات در انبار نیز بیمه هستند.
- ریسک در زمان حمل و نقل آنها را نیز می‌توان داد.
همچنین باید توجه داشت که:
- اگر بیمه‌نامه تمدید نشده باشد، بیمه ماشین‌آلات مربوط به هر قرارداد ساختمانی ناتمام، پایان می‌یابد.
- در بیمه‌نامه پروژه های خاص، بیمه مسئولیت شخص ثالث همزمان با آن باید خریداری شود.
اموال بيمه شده
الف) تجهيزات ساختماني متحرك، چه خودكار باشند و چه نباشند
ب) تجهيزات ساكن، مانند دستگاه آماده‌سازي بتن و تسمه‌هاي نقاله و غيره
پ) ماشين‌آلات و تجهيزات توليدي نيروي برق و هواي فشرده
ت) تجهيزات اضافي و مكمل، مانند قطعات يدكي و تكميلي ماشين‌آلات ساختماني